Waarom de joden de eeuwige zondebok zijn

Geschreven door Prof. Afshin Ellian (Sociale cohesie, burgerschap en multiculturaliteit)

De joden worden al eeuwenlang vervolgd door christenen en moslims

Er zijn genoeg moslims die helaas denken dat alle problemen van de islamitische landen aan de joden te wijten zijn. De joden zijn de eeuwige zondebok. En het christendom? De joden hadden de beangstigende functie van zondebok vroeger ook in de christelijke culturen. Pest, cholera en aardbevingen hadden met joden te maken.

Heilige dagen
Zelfs op de heilige dagen werden de joden niet gespaard. Op Goede Vrijdag luidden de klokken niet alleen vanwege de passieweg van Christus, maar ook om ons de joden, de Godsmoordenaars, te herinneren.

Goede Vrijdag was een angstaanjagende dag voor joden. Als ze ergens werden aangetroffen, konden ze weleens gelyncht worden.

In Europa was het niet vanzelfsprekend om joods te zijn. Daarom bekeerden veel joden zich tot het christendom.

Mohammed
Dezelfde ellende treffen we ook aan in de islamitische wereld. Toen de profeet Mohammed nog een klein jongetje was, werden zijn naasten gewaarschuwd voor de joden die hem kwaad zouden aandoen:

‘Neem je neef mee terug naar zijn land en pas op voor de joden, want bij God, als zij hem zien en over hem te weten komen wat ik weet, dan zullen zij hem kwaad willen doen. Je neef wacht een grootste toekomst, dus breng hem snel naar huis.’ Zo staat geschreven in een hadidth, een overlevering van en over Mohammed. Hoe Mohammed de joden massaal liet afslachten, vertel ik u een andere keer.

De joden deugen niet, was het officiële standpunt. Maar hoe zit het met de vrienden van joden? Deze categorie noemt men tegenwoordig zionist. Ook zij deugen niet.

Antisemitisch
Waarom zijn de twee vertakkingen van het jodendom, de islam en het christendom, zo antisemitisch? Het antisemitisme richt zich, historisch gezien, alleen op joden en niet op ander Semieten.

Het antisemitisme in de vorm van jodenhaat begon bij de Kerkvaders. Eusebius (263-339) voorspelde hoe hard de joden zouden worden gestraft voor hun misdaad tegen God en Christus.

In zijn ‘Ecclesiastische geschiedenis’ (Historia Ecclesiastica) bewondert hij de zuivering van de joden in Mesopotamië door Lusius Quitus in opdracht van de Romeinse keizer. Deze bisschop van Caesarea was een invloedrijke stem in de concilie van Nicaea in 325. Hij had een prominente plaats aan de rechterhand van Constantijn de Grote.

Vanaf hier wordt het christendom een religie met regels: een institutionele religie.

Hitler
Kunnen de Semieten in het christendom en de islam ook antisemiet worden? Hoe wordt je als Semiet een antisemiet? Hoe transformeer je als jood of als een andere Semiet in een jodenhater?

Het antisemitisme is niet uitgevonden door Hitler. Ook Luthers antisemitisme was niet gevormd door het moderne nationalisme. Luther was een gewelddadig antisemiet. Hij schreef een fel en vooral gewelddadig pamflet ‘over de joden en hun leugens’.

Naast de duivel is er geen bitterder, giftiger en heftiger vijand dan een rechtgeaarde jood, aldus Maarten Luther. De synagogen moesten worden vernietigd. Alle andere aanbevelingen van Luther hadden tot doel de joden uit te roeien.

Universeel
De oprichters van het christendom als institutionele religie (dit zijn niet dezelfde mensen als Christus en zijn meeste apostelen) en de islam beoogden om de christenen en moslims jodenhaat, het antisemitisme, bij te brengen.

Beide religies hebben twee gemeenschappelijke kenmerken: ze zijn universeel, daardoor kunnen ze niet tot een beperkte groep zoals de Semieten, worden teruggebracht. En ze zijn de voortzetting van het Jodendom.

De legitimatie van Mohammed en de kerkelijke stichters hing nauw samen met de ontkenning van joden als een voortzetting van het goddelijke plan. Als de joden met hun Tora het jodendom zouden representeren, dan zou natuurlijk geen enkele plaats meer zijn voor Mohammeds religie. Bovendien zou Mohammed gewoon als een rabbi het jodendom moeten propageren. Maar het jodendom heeft geen missie. Hetzelfde gold natuurlijk voor de christenen. Temeer nu de joden nog steeds op echte Messias wachten.

Raciale kwestie
Het antisemitisme, de strijd tegen de joden, was nooit en te nimmer een raciale kwestie. Het antisemitisme was een noodzakelijke beslissing. Aan het antisemitisme van christenen en moslims lag een conceptuele noodzaak ten grondslag.

Niet met, maar in de strijd tegen de joden en het jodendom konden het kerkelijke christendom en de islam worden opgericht.

De politiek-theologische noodzaak van het antisemitisme maakte van een Semiet, zoals profeet Mohammed, een antisemiet, een anti-jood. Niet zijn Arabisch Semitische aard maakte van Mohammed een profeet, maar zijn universele claim bracht hem op het idee om de profeet van de mensheid te worden.

Beulen
Het naakte bestaan van het jodendom was op zich al een probleem voor de twee universele religies. Het jodendom tart het oorsprongverhaal van de twee grote monotheïstische religies. Er zal nooit een echt Mozes-verhaal kunnen bestaan zonder de joden. Wat een drama voor de islam en het christendom.

De joden moesten doodgaan, de joden moesten lijden opdat twee universele institutionele claims tot gelding konden worden gebracht.

De oorsprong van het antisemitisme heeft werkelijk niets te maken met het nazisme. De nazi’s waren de perfecte moderne antisemieten maar niet de uitvinders van het antisemitisme. De nazi’s waren gewillige beulen in dienst van een politiek theologisch concept: het antisemitisme.

P.S.
Geenszins ontken ik hier de verschillen tussen de islam en het christendom. Wel bestaan er op een conceptueel niveau overeenkomsten in omgang met het joodse vraagstuk.

Bron: Elsevier