Maimonides: Leer en Leven

Interne strijd

In de Provence woedde de strijd het hevigst. De geleerde Talmoedist Rabbi Salomo uit Montpellier meende dat het tijd werd om krachtig op te treden tegen de volgelingen van Maimonides. In 1232 sprak hij samen met Rabbi Jona Gerundi de ban uit over iedereen, die zich met enige andere wetenschap dan Tora en Talmoed zou bezig houden. Het antwoord van de ‘Maimunisten’ bleef niet uit en zij spraken op hun beurt de ban uit over Rabbi Salomo en zijn aanhangers. De bekende Bijbelcommentator Rabbi David Kimchi trok naar Spanje om de joodse gemeenschappen aldaar op te roepen tot strijd tegen de Talmoedisten.

Rabbi Salomo wendde zich op zijn beurt tot de Dominicaner monniken met het verzoek om Maimonides’ werken in het openbaar te laten verbranden omdat deze ketterijen zouden bevatten en ongeloof zouden bevorderen. En zo geschiedde. In Montpellier en Parijs werden de boeken van Maimonides uit de joodse huizen gehaald en op de brandstapel vernietigd. Uiteindelijk zagen de Talmoedisten in dat zij te ver waren gegaan. Ze toonden openlijk berouw over hun misplaatste godsdienstijver. Toch bleef Maimonides in de ogen van velen een nieuwlichter.

De vraag, die mij reeds lange tijd bezighoudt, luidt of een systematische behandeling van de joodse geloofsinhouden inderdaad een vorm van ketterij is. Ik geloof, dat dit niet het geval is. Een overzichtelijke systematiek brengt mijns inziens de essentie van het jodendom juist goed naar voren.